FAXRALI KƏNDİNİN NƏSİLLƏRİ

Mənbə: Qulu Əhməd oğlu Hüseynov
Araşdırdı: Rəşid Hüseynov (Amaşlı)
www.faxrali.com

Qarabağdan gələn nəsillər:

• Budaqlı (Minallar, Qarğalar, Qumaralar, Qazqanlar, Əsgərovlar, Xımırçılar, Sarı Abdullanın törəmələri, Alməmmədli və s.)
• Hüseynli (Əhmədevi, Ayvazevi, Hasanevi)
• Musalar (Ayvazovlar, Musalar)
• Molla Mustafa uşağı (Qara Mollalar (Vərzalar), Çöllülər, Qara Xıdırlar, Qokqanlar, Bəkirevi və s.)
• Əsgəruşağı
• Dəyryahlı
• Dostlu
• Koxallı(Vəlievi, Nurular)
• Veylər (Molla Qurbanuşağı, Şil Əhmədin, Maşadıferan və Qara Allahverinin törəmələri, Qveylər)
• Güllər, Yahalar, Məmmədbağırevi
• Adıgözəllər
• Aşağı Göyüşlər (Arxüstü)

Gəncədən gələn nəsillər:

• Həsənli (Hasanlı)

Şəmkirdən gələn nəsillər:

• Tat Ələkbərin törəmələri
• Keçili nəsili (Keçili kəndindən)

 Tovuzdan gələn nəsillər:

• Qıcılar
• Sarvan Bayram
• Qasımıllı (Düz Çırdıxan kəndindən)
• Babaşlı
• Qəndillər
• Şamratdı

Qazaxdan gələn nəsillər:

• Nəsibevi (Poylu kəndindən)
• Qazaxlı (Mikayıluşağı, Hüseynin törəmələri)
• Rəhimli (Alqazaxlar, Zamanlılar, Quyraxlı, Cırtoylar, Zimlər, İsgəndərlilər, Cuqqular)
• Məncilər
• Dadaşlar
• Aşırlı
• Poladdı
• Sədili
• Baytallı
• Həvillər
• Kələşdi
• Qara Maşadılar

 Naxçıvandan gələn nəsillər:

• Şahbuzoğulları (Mazanlar, Tstellər)
• Mirzələr (Hallavarevi, Haleyevi)

Ağbaba rayonundan (Ermənistan) gələn nəsillər:

• Xəmətdər
• Vəlixanlar
• Kamallar
• Nağıyevlər (Əli, Yolçu)
• Zöyürlər
• Gödək Qənbərli, Gödək Məmmədli (Kərimevi, Qəribevi, Alqullar, Cimilər, Abışevi)
• Orucevi

 Muğan düzündən (Azərbaycan) gələn nəsillər:

• Qurbanalılar
• Əhmədalılar
• Nağılar
• Qaraevi
• Meytilər

Başkeçiddən (Dmanisi – Gürcüstan) gələn nəsillər:

• Bədəlli
• Şindilər

 Göyçə mahalından (Ermənistan) gələn nəsillər:

• Aşıxhasanlılar
• Ağammədievi
• Mollaevi

Gorarxı (Marneuli rayonu – Gürcüstan) gələn nəsillər:

• Qaramməmmədli
• Balaməmmədli (Qazax rayonundan Gorarxına köçüblər və sonra Faxralıya gəliblər)

 Qaraçöpdən (Gürcüstan) gələn nəsillər:

• Amaşlı, Zurablı, Məsimevi, Alverdievi (bu nəsillərin kökü Qaraçöpdən əvvəl Qarabağda yaşayıblar)

Qaracalardan (Balakən rayonuna yaxın Gürcüstan ərazisidir) gələn nəsillər:

• İmanlı
• Göyüşlər
• Səmədovlar
• Molla Əsədullahınevi

 Yırqançaydan (Gürcüstan) gələn nəsillər:

• Pircələr

Təhlə kəndindən (Gürcüstan, Saqareco rayonu) gələn nəsillər:

• Təhlələr

Hörmətli oxucular!

Yuxarıda qeyd edilənlər, bəlkə də Faxralının nəsilləri barədə tam həqiqəti əks etdirmir.  Ola bilsin, səhvlər də vardır. Qeyd edilən məlumatlar Qulu Əhməd oğlu Hüseynovun dedikləri əsasında tərtib edilmişdir. Ola bilsin, bu faktların müəllifi Qulu Hüseynov və həmçinin redaktə edilən zaman bizim tərəfimizdən yanlışlığa yol verilmişdir. Hər halda bu ilk araşdırmamızdır.

Sizləri sevimli Faxralımızın nəsillərinin siyahısını dəqiqləşdirilməyə dəvət edirik. Faxralıda 30-dan çox nəsil vardır. Bütün nəsillər bir-birinə qız vermiş, oğul evləndirmiş, bir sözlə qohum olmuşlar. Qohumlaşmış, bütövləşmiş nəsillərin tarixi keçmişini Sizlərin köməkliyi ilə araşdırıb dəqiqləşdirmək əsas missiyamızdır.

İrad və təkliflərinizi xirdalan41@box.az  e-mailə göndərməyiniz xahiş olunur. 

  KƏNDİN TARİXİNDƏN

Faxralı ulu babalarımızın məskən saldığı, öz gözəl ənənələrinin xatirələrini yaşadan bir kənddir. Müdrik qocalar, el ağsaqqalları və ağbirçəkləri kəndin adını "Fağır Alı", bəzən də "Fəxr Əli" (Həzrət Əlinin Fəxri, islamın təbliğatçısı) kimi mənalandırmış, Qazaxın sonralardan Dağ Kəsəmən kəndinə birləşmiş Faxralı kəndi, bəzən də Goranboy rayonunun Faxralı kəndi ilə eyni kökdən olduğunu nəql etmişlər. 

Müşahidələrin nəticəsi budur ki, ulu babalarımız ilk dəfə Molla Əhmədli təpəsi deyilən yerdə yurd salmış, sonra indiki İmir Həsən kəndinin ərazisində məskunlaşmış, nəhayət axırıncı dəfə isə suyu, otları bol olan ucsuz-bucaqsız geniş bir ərazidə meşəlik sahələri indi Ermənistan adlanan qədim türk torpaqları ilə sərhədlənən iki dağ arasında, mənzərəli bir yerdə Faxralı adlı vətən tutmuş, həmişəlik yurd-yuva qurmuşlar. bu tarixi faktı hər üç qədim yaşayış yerinin ərazisində olan qəbilər də tasdiqləyir.

Söz düşəndə 30-35-ci illərin dünyagörmüş qocaları deyərdilər: "Faxralı yeddi kəndin sonudur". Məlumdur ki, Faxralı 30-dan çox tayfanı özündə birləşdirib. Hətta bu tayfaların bir qisminin İranda, Türkiyədə, Azərbaycanda, Türkmənistanda və türklər yaşayan digər ərazilərdə eyni adlı tayfalar, kəndlilərlə soydaşlıqları barədərəvayətlər, fikirlər söyləmək olar.

Yaylaqlarda xatirə kimi qalan mal-qoyun arxacları, xalxallar,yüksək zirvələrdə düzəldilmiş daş qaravullar (nişangahlar) əsrlərin yadigarıdır.

>>> "Faxralı tək ağır elim var mənim" adlı kitabdan istifadə olunub. 
 

  KƏNDİN TARİXİNDƏN

Təqdim edilən məlumatlar Səbuhi Məsimov tərəfindən arxiv materiallarından tapılmışdır. PDF formatda olan həmin kitab 1872-ci ildə çap olunub. Kitab Tiflis quberniyası və onun ərazisində olan bütün yaşayış məntəqələri, bu məntəqələrdə yaşayan əhalinin sayı və milliyyəti haqqında məlumatları, həmçinin quberniyanın coğrafiyası və iqtisadiyyatı haqqında bir çox məlumatları əks etdirir. Əhaliyə aid məlumatlar 1869-cu ildə Tiflis quberniyasında yaşayış məntəqələri üzrə aparılmış kameral siyahıyaalmanın (ailə sayına və ya ev sayına görə) nəticələri əsasında alınmış məlumatlardır, yəni 1869-cu ilə aiddir.

1869-cu ildə hələ Borçalı qəzası yox idi və Borçalı kəndləri Tiflis qəzası tərkibinə daxil idilər. Faxralı kəndi PDF-in 152-ci səhifəsində / kitabın isə 146-cı səhifəsində göstərilib. Yəni, orada qeyd olunur ki, həmin dövürdə Faxralıda 73 tatar (azərbaycanlı) ailəsi yaşayırmış.

Mənbənin/kitabın orjinal adı belədir: Военный обзор Тифлисской Губернии и Закатальского округа, составлен подполковником Генерального штаба В. Н. Филиповым. Воспроизведено в оригинальной авторской орфографии издания 1872 года (издательство "Санктпетербург: Товарищества "Общественная польза").

  ŞERLƏR

Bu torpaqdı sazın-sozun mahalı
Hər cəməni, hər talası bir xalı
Dağları var yapıncılı, calmalı
Kitabtutmaz min dastanım Faxralı

Səməndər Məmmədov

“Yurd yeri” çal!

Səməd qağa! Sinəmizi dağladın,
“Yurd yeri”ni yada salıb çağladın.
O yerlərə təzdən bizi bağladın.
Pozma halın, düşmən görsün sərt yeri,
Səməd qağa, “Yurd yeri” çal! ”Yurd yeri”!

Heç demirsən, gözü yolda qalan var,
Səməd deyib səni yada salan var,
Bulud kimi boşalan var, dolan var,
Bir də gəzək Xəmmədini, Səngəri
Səməd qağa, “Yurd yeri” çal! ”Yurd yeri”!

Mərd babalar qoyub təməl daşını,
Gəc baxanlar bada verib başını,
Şimşək çaxar, göylər tökər yaşını,
Tamaşadı aşıb-daşan selləri.
Səməd qağa, “Yurd yeri” çal! ”Yurd yeri”!

Gözəl dağı, Yastananı aşdınmı?
Təhməz bulaq – kef üstündə coşdunmu?
Ballı dərə, Palıddını keçdinmi?
Şennik gəzib, sən də gəl gəz bu yeri.
Səməd qağa, “Yurd yeri” çal! ”Yurd yeri”!

Şamil bulaq, Tənəklini – yurdumu,
Qızıl qaya şahin kimi durdumu?
Hər çalanda artırırsan dərdimi,
Çıx dağlara seyr eyləyək Ləlvəri.
Səməd qağa, “Yurd yeri” çal! ”Yurd yeri”!

Qoşabulaq, Bejənazan binəsi,
Kimi görsən sözlə dolu sinəsi,
Şair Nəbi – ləli-gövhər dənəsi,
Tərənnüm et dürr tökülən dilləri.
Səməd qağa, “Yurd yeri” çal! ”Yurd yeri”!

Gül İsmayıl vurğun oldu sazına,
Tərif dedi, mail oldu sözünə,
Oruc deyər, mən də düşdüm izinə,
Faxralıda bir də salaq lövhəri.
Səməd qağa, “Yurd yeri” çal! ”Yurd yeri”!

12.05.1995