Qulu Əhməd oğlu Bədəlov (iqtisad elmləri namizədi)

QISA MƏLUMAT

Qulu Əhməd oğlu Bədəlov 1939-cu il avqust ayının 15-də Bolnisi rayonunun Faxralı kəndində anadan olmuşdur. 1957-ci ildə Faxralı orta məktəbini, 1962-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin iqtisad fakültəsini bitirmişdir. 1963-1965-ci illərdə Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatı İqtisadiyyatı İnstitutunda elmi işçi, 1965-1969-cu illərdə Dövlət Statistika Komitəsində şöbə rəisi, 1970-1982-ci illərdə Elmlər Akademiyasının İqtisadiyyat İnstitutunda kiçik və baş elmi işçi vəzifələrində işləmişdir. 1973-cü ildə dissertasiya müdafiə edib iqtisad elmləri namizədi elmi dərəcəsi almışdır. 1982-ci ildən Azərbaycan Politexnik İnstitutunun (Texniki Universitet) siyasi iqtisad (iqtisadi nəzəriyyə) kafedrasında dosent vəzifəsində işləmiş, 90-cı illərin əvvəllərindən isə həmin kafedraya rəhbərlik etmişdir. 80-dən çox elmi əsərin, o cümlədən bir çox monoqrafiya və kitabçanın, dərs vəsaitlərinin və tədris metodiki işlərin müəllifidir. Ümumi iqtisadi nəzəriyyə dərsliyinin müəlliflərindən biridir. 10-dan çox namizədlik dissertasiyasının rəsmi opponenti olmuş, çox sayda avtoreferata rə’y vermişdir. Bir çox respublika səviyyəli, eləcə də respublikadan kənar elmi-praktik konfranslarda mə’ruzələrlə çıxış etmişdir. Uzun müddət Respublika Təhsil Nazirliyinin elmi-metodik şurasının “İqtisadiyyat və idarəetmə” bölməsinin üzvü olaraq dərslik və dərs vəsaitlərinə, tədris proqramlarına rə’y verilməsində yaxından iştirak etmişdir. Qulu Bədəlov Azərbaycan Texniki Universitetinin iqtisadi nəzəriyyə kafedrasının müdiri vəzifəsinədək yüksəlmişdir.

Mənbə : REDAKTORDAN

İNCƏDƏN İNCƏ, ZƏRİFDƏN ZƏRİF

Ulularımızın təfəkküründən süzü­lüb gələn bir el misalında gözəl de­yi­lib: alim olmaq asandır, adam ol­maq çətin. Doğrudan da həyatda az­mı şahidi olmuşuq ki, elmdə ən yük­sək zirvələr fəth edən birisinin eldə-oba­da bir qara qəpiklik hörməti ol­mur. Çünki belələri elm adamı olsa­lar da, el adamı ola bilmirlər. Unu­durlar ki, el hörməti, el sevgisi dün­ya­nın ən böyük rəsmi döv­lət müka­fa­tından, hər cür təltifdən yüksəkdə durur. El mə­həb­bəti adama yazılı fərmanla verilmir, zərrə-zər­rə, qətrə-qətrə yığılır. Haqqında söhbət açmaq istədiyim Qulu Bədəlov da məhz el hörməti qazanan alimlərdəndir, sözün əsl mənasında böyük ziyalıdır. Xoşbəxtliyi ondadır ki, elm adamı olmaqla ya­naşı həm də el adamıdır. Həyatı boyu bu iki adı qoşa daşımağı bacarıb, el-obaya olan məhəbbətini elmə, elm naminə yorulmaz fəaliyyəti isə el yolunda qurban verməyib. Əksinə bu iki mü­qəd­dəs işi bir-biri ilə uzlaşdırmağı bacarıb, hər ikisindən zövq alıb. Özünü həm elin, həm də elmin sıravi əsgəri sayıb, gör­dü­yü işlərlə yersiz öyünməyib, əksinə daha çox işlər gör­mə­yə ça­lı­şıb. Onu tanıyanlar yaxşı bilir ki, olduqca sadə, təva­zö­kar, mərifətli bir insan olub.

Onun keçdiyi ömür yoluna nəzər salmazdan əvvəl eldə-oba­da qoçaqlığı, mərdliyi, igidliyi, cəsarəti və şücaəti ilə böyük nü­­fuz qazanmış atası Əhməd (el arasında ona Qara Əhməd de­yir­dilər) ilə bağlı bu gün dil­lər­də dastana dönmüş bir hadi­səni xatırlamaq istəyirəm. Yaşlılar danışır ki, 1924-cü ildə el yay­laqda olarkən Varonsovkada (indiki Ermə­nistanın Kalinino – hazırda isə Taşir adlanan rayonunda) ermənilərlə Faxralıdan olan çobanlar arasında dava düşür. Ermənilər bir nəfəri öldü­rür­lər. Heç nədən çəkinməyən, necə deyərlər qa­nından qorx­ma­yan Əhməd Bədəl oğlu həmin andaca qisas alır: ermə­ni­lər­dən iki nəfəri – özü də həmin davanın qızış­dı­ranları öldürür. Onu tu­tub Cəlaloğluya (Kirovakan) apararaq qazamata salırlar. Qorx­mazlığı, cəsarəti hesabına Əhməd kişi sıldırım qayanın başında yerləşən qaza­matdan qaça bilir və sonralar bir neçə il qaçaqlıq etməli olur.

Belə bir igid kişinin oğlu olan Qulu  Bədəlov 1939-cu il av­qust ayının 15-də Faxralı kəndində anadan olub. 1957-ci ildə Fax­ralı orta məktəbini gümüş medalla, 1962-ci ildə Azərbay­can Döv­lət Universitetinin iqtisad fakültəsini əla qiymətlərlə bitirib.

1963-1965-ci illərdə Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatı İqtisa­diyyatı İnstitutunda elmi işçi kimi fəaliyyət göstərib. 1965-ci ildə Dövlət Statistika Komitəsində şöbə rəisi vəzifəsinə təyin olu­nub və dörd il bu vəzifədə çalışıb. 1970-ci ildə yenidən elmi-tədqiqat işinə qayıdaraq Azərbaycan Elmlər Akademiya­sı­nın İqtisadiyyat İnstitutunda əvvəlcə kiçik, sonra isə baş elmi işçi kimi fəaliyyətini davam etdirib. 1973-cü ildə dissertasiya müdafiə edərək iqtisad elmləri namizədi elmi dərəcəsini alıb.

1982-ci ildən isə elmi fəaliyyətlə yanaşı həm də pedaqoji iş­lə də məşğul olmağa başlayıb: Azərbaycan Politexnik İnstitu­tu­nun (indiki Texniki Universitet) siyasi iqtisad (iqtisadi nəzə­riy­yə) kafedrasının dosenti olub, 1990-cı illərin əvvəllərindən isə həmin kafedraya rəhbərlik edib.

Səmərəli elmi-pedaqoji fəaliyyət göstərən Qulu Bədəlov 80-dən çox elmi əsərin, o cümlədən bir çox monoqrafiya və kitab­çanın, dərs vəsaitlərinin və tədris-metodiki işlərin müəllifidir. Ümumi iqtisadi nəzəriyyəyə dair dərsliyin müəlliflərindən bi­ridir. 10-dan çox namizədlik dissertasiyasının rəsmi opponenti olmuş, çox sayda avtoreferata rəy vermişdir. Bir çox respublika səviyyəli, eləcə də respublikadan kənar elmi-praktik konfrans­larda məruzələrlə çıxış etmişdir.

Uzun müddət Respublika Təhsil Nazirliyinin elmi-metodik şurasının «İqtisadiyyat və idarəetmə» bölməsinin üzvü olaraq dərslik və dərs vəsaitlərinə, tədris proqramlarına rəy verilmə­sin­də yaxından iştirak etmişdir. Görkəmli mütəfəkkir Əbül Fə­rəc nə qədər gözəl, dəqiq və yerində deyib: “Daş-qaş əvəzinə özünə bilik yığsan daha çox tanınarsan. Ən qiymətli daşı salıb itirə bilərsən, ən sadə biliyi isə səndən heç kim ala bilməz”. Müdriklərimizdən digəri isə belə deyirdi: “Kitab həyatın ən uzaq və qaranlıq yollarında insana işıq bəxş edən əfsanəvi çı­raq­dır”. Qulu müəllim qəlbini ən çox kitablara verən bilik ada­mı, nümunəvi tərbiyəçi və vətənpərvər ziyalı idi. Mənə qarşı diqqətini isə heç vaxt yaddan çıxarmaram. Hər yazıma diqqət yetirər, hər kiçik uğuruma sevinərdi. El-oba ilə bağlı yazılarımı xüsusilə yüksək qiymətləndirərdi. İncədən incə, zərifdən zərif olan, mərifət bağından min cür gül dərən, elimizin və elmimi­zin əvəzsiz oğlu idi Qulu müəllim.

Bu gün Qulu müəlimdən söz düşəndə ilk növbədə bir müəl­lim kimi onun qay­ğı­keş­liyindən, həssalığından, tələbələrə qarşı həd­dən çox isti münasibət bəslə­mə­sin­dən, çətinliyi olana yar­dım et­mə­­sindən danışırlar. Özü də təkcə faxralılar yox, bütün borçalılar, onu tanıyan, vaxtilə ondan dərs almış hər kəs. Çünki o, təkcə elm yox, həm də həyat dərsi öyrədirdi. Həm də təkcə kitablarla yox, şəxsi nümunəsi ilə. Öyrədirdi ki, başqalarına qarşı diqqət və qayğı göstərmək, münasibətlərdə səmi­miyyət, riyadan, yalandan, şər-böhtandan uzaq olmaq nə deməkdir, el-oba, yurd, Vətən, millət sevgisi necə olmalıdır. İmtahanlarda prob­lemi olan tələbələrə mak­si­mum diqqət göstərərdi. Və bu kö­mək sadəcə olaraq hansısa müəllimdən xahiş edib qiytmət yazdırmaq olmazdı. Bir müəllim kimi kömək əlini uzadar, hazırlaşmasına şərait yaradaraq çalışardı ki, tələbə özü oxuyub kəsirini düzəltsin. Tələbələrinə başa salırdı ki, diplom almaq yox, savad almaq, biliklərə yiyələnməkdir əsas şərt.

Mənbə : Səməndər Məmmədov –  “Ağır elsən, Borçalıda adın var…”, Bakı – “Nurlan” – 2009, I kitab.

Faxralı.com saytında yerləşdirilən məlumatlar Hüseynqulu Məmmədli, Səməndər Məmmədov, Rəşid Faxralı, Allahverdi Kərimovun müəllifi olduğu 8-dən çox kitab və digər mənbələr əsasında tərtib olunmuşdur