EL HÖRMƏTİ QAZANDI
İnsanın ömrü təkcə onun yaşadığı illərlə ölçülmür. Adam var ki, yüz il ömür sürür, amma dönüb keçdiyi həyat yoluna nəzər salanda yadda qalası, öyünüləsi bir şey tapmır. Belələri sadəcə olaraq cəmiyyətdə mövcud olur, insan kimi yaşamırlar. Necə deyərlər, oldusu ilə öldüsünün fərqi olmur. Amma elə adamlar da var ki, yaşadığı illərin az və çoxluğundan asılı olmayaraq xeyirxah əməlləri ilə təkcə öz qohum-əqrəbasının yox, bütövlükdə elin-obanın sevimlisinə çevrilir. Özü bu dünyadan köçsə də sözü qalır, əməlləri yaşayır. Bax, bu, insanın ikinci ömrüdür.
…Ulu Borçalının qədim və ən böyük kəndlərindən olan Faxralıda da zaman-zaman sayılb-seçilən, sözün əsl mənasında qeyrət mücəssəməsi olan kişilər olub.
Əli Xəlil oğlu Xəlilov 1907-ci ildə Faxralıda anadan olmuşdur. Hələ erkən yaşlarından əməyə bağlanan Əli kişinin gənclik illəri kolxoz quruculuğu dövrünə təsadüf etmişdir. O, 1953-cü ilədək kənddəki kolxozda torpaqölçən, briqadir və kolxoz idarə heyətinin sədri vəzifələrində çalışmış, 1953–1964-cü illərdə isə kolxoz sədrinin müavini, ferma müdiri və briqadir kimi əmək fəaliyyətini davam etdirmişdir. Atalar yaxşı deyib: elin gözü tərəzidir. Ə.Xəlilovun zəhmətsevərliyi, işgüzarlığı, təşkilatçılıq bacarığı diqqətdən kənarda qalmamışdır. 1964-cü ildə ona daha böyük etimad göstərilərək Faxralı kənd Sovetinin sədri seçilmişdir. O, bu vəzifədə 1972-ci ilədək şərəflə çalışmış, sonra isə təqaüdə çıxmışdır. Təqaüddə olsa da ömrünün sonuna – 1988-ci il avqustun 13-dək elin-obanın xeyir-şərində yaxından iştirak etmiş, el ağsaqqalı kimi dəyərli məsləhətlərini əsirgəməmişdir. İlk baxışda çoxlarına adi görünə biləcək bu sadə tərcümeyi-halın arxasında bütün ömrünü xalqına xidmətə həsr etmiş, insan həyatının kitablara sığmayacaq xatirələri yaşayır. Bu gün təkcə Faxralıda deyil, bütövlükdə Borçalıda onu tanıyanlar haqqında ancaq xoş sözlər söyləyirlər. O, sözünə bütöv adam olub. İşdə prinsipiallığı və tələbkarlığı ilə seçilib. Əhalinin güzaranının yaxşılaşdırılmasına çalışıb və bu yöndə çox işlər görüb. Xüsusilə, kolxoz sədri olanda kəndin abadlaşdırılmasına diqqət yetirib. Səkkizillik məktəb binasını əsaslı təmir etdirib. Deyirlər su çəkdirmək savabdır. İndi həmyerliləri Əli kişini belə savab işinə görə də minnətdarlıqla xatırlayırlar. Ondan yadigar qalan iki bulaq bu gün də xalqın istifadəsindədir. “Duman aşan” bulağından faxralılarla yanaşı Saraclı camaatı da istifadə edir. İkinci bulaq isə kəndin içindədir. Elə buradaca könlümdən süzülüb gələn bir bayatını xatırlamaq istəyirəm:
Əli Xəlil bulağı,
Üstünə gəl yaz çağı.
Tamamlanmış kitabdır,
Tarixdir hər varağı.
Faxralıya həsr etdiyim bir şerimdə isə yazmışam:
Əli Xəlil el hörməti qazandı,
Bütöv oldu, uca tutdu düz andı.
Xalq üçün yaşadı, xalq üçün yandı,
Adı bəlli şöhrət-şanım, Faxralı.
Doğrudan da eli-obası, xalqı üçün yaşadı, düzlüyü, təmiz andı hər şeydən uca tutdu, heç zaman haqqı-nahaqqa qurban vermədi. Elə bu keyfiyyətləri də ona el hörməti qazandırdı. Əməyi layiqincə qiymətləndirildi. Sovet hökümətinin ən yüksək mükafatlarından sayılan “Şərəf nişanı” ordeninə layiq görüldü, bir sıra medallarla təltif olundu. Ən böyük mükafatı isə xalqının ona olan məhəbbəti, hörməti idi. Elə bir məhəbbət ki, artıq 20 ildən çoxdur ki, həyatdan köçməsinə baxmayaraq onu yaddaşlarda, xatirələrdə yaşadır və hələ bundan sonra da yaşadacaqdır. Nəsillər dəyişsə də o, heç zaman unudulmayacaq. Ən azından onun çəkdirdiyi bulaqlardan su içənlər minnətdarlıqla “Allah sənə rəhmət eləsin, Əli kişi” deyəcəklər. Beləcə, bulaqlarla qoşa yaşayacaq onun adı. Bu yerdə Borçalıda yazıb-yaradan şair Əli Səngərlinin ona həsr etdiyi şeirdən bir bənd yadıma düşür:
Bülbül məskənidir, saldığım bağlar,
Çəkdiyim bulaqlar hər zaman çağlar.
Məndən bir məktəb də qaldı yadigar,
Uğurlu yollarda qocaldı ömrüm.
Əli Xəlilov ömrünü xalqının yolunda faydalı işlər görməkdə qocaltdı, qara saçlarını bu yolda ağartdı. Ağaran saçları elini-obasını nura boyamaqla yanaşı onun öz ömür yoluna da bir mayak kimi işıq saçdı. Elə bir ömür yaşadı ki, qaranlıq bircə səhifəsi də olmadı. Bu gün çoxlarına örnək ola biləcək bir ömür yolu keçən Əli Xəlilov hər zaman xatirələrdə yaşayacaqdır.
Mənbə : Səməndər Məmmədov – “Ağır elsən, Borçalıda adın var…”, Bakı – “Nurlan” – 2009, I kitab.
