Faxralı kəndi 3 tərəfdən dağlar, təpələr ilə əhatə olunduğu halda, qarşı tərəfi üzü Tbilisi şəhərinə istiqamətdə açıqdır.
https://www.facebook.com/nambaba1972/videos/10218244287292618/?substory_index=11
Kəndin ətrafını əhatə edən görkəmli yerlərin hamısı formasına və yerləşdiyi əraziyə uyğun olaraq tarixi adlarla adlandırılımışdır. Molla Əhmədli təpəsindən başlayan tarixi yer adları aşağıda göstərilir:
- Haram təpəsi
- Dumaneşən
- Süpürgəli
- Gözəldağ
- Qarama bulağı
- Əzgilli yal
- Yastana
- Qaşqatala
- Miyirdiş
- Təhməz, Təhməzin qayası, Təhməzin bulağı
- Ağzı gödək
- Babaşlının dam yeri
- Quru dərə
- Qaraqayanın qabağı
- Qoşa bulaq
- Yahaların binəsi
- Qızılqayanın üstü (Almalıq)
- Qızılqaya
- Tənəkli
- Xəmmədli
- Sərginə
- Səngər
- Daşkəsən
- Qarabulaq
- Xurdaçılar
- Haça qaya
Faxralının torpağıdı bu yerlər
(Rəşid Faxralı – “Oğuz eli Faxralı” kitabından)
Faxralı qayım-qedim türk ellərindəndir. Borçalının (və deməli Faxralının da!) əksər adət-ənənəsinin oğuz tayfalarınm güzəranı ilə bağlı olduğunu Mirəli Seyidov, M.F.Qırzıoğlu, U.Şaiq, V.V.Bartold, G.Yoloğlu, Abbas Abdulla, Hüseynqulu Məmmədli, Valeh Hacılı və basqaları elmi dəlillərlə təsdiqləyib. Türkdilli xalqların ilkin yazılı abidələrindən biri olan “Kitabi-Dədə Qorqud”da işlədilən sözlərin, söz birləşmələrinin bir çoxu Faxralıda bu gün də yaşamaqdadır.
Borçalıdakı (həm də Faxralıdakı!) bəzi yer adlarının oğuzlarla səsləşdiyini, bəzi məqamlarda eyniyyət təşkil etdiyini göstərən Qorqudşünas Hüseynqulu Məmmədli yazır ki, Dədə Qorqud boylarında adı gedən yer adlarının 11-i müştərəkdir. Doğrudan da, Ağ qaya, Qara qaya, Quru dərə və s. kimi adlar olduğu kimi, Dumaneşən, Qazan qaya, Kor bulaq və s. kimi adlar təhrifə uğramış şəkildə Faxralıda da var.
Yeri gəlmişkən, bu və bu qəbil adların – toponimlərin, hidronimlərin, aykonimlərin… yozumlarının “Kitabi-Dədə Qorqud” kontekstində araşdırılması Faxralının tarixini gümanlardan qoparar, dəqiqləşdirilmə istiqamətində səmərəli olardı. Bununla bərabər, əksər adların yerin quruluşu, relyefi, rəngi ilə əlaqədar olduğunu da nəzərdən qaçırtmaq olmaz. Hər halda, “…boylarda cərəyan edən hadisə və əhvalatlar, əsasən…Gürcüstan… bölgələrində cərəyan etmişdir” fikri ilə razılaşmaq lazımdır.
***
Kəndin ətrafındakı yer adları barədə daha ətraflı məlumata aşağıdakı linklərdən tanış olmaq olar.
- Faxralı kəndi ətrafındakı yer adları (hissə 1)
- Faxralı kəndi ətrafındakı yer adları (hissə 2)
- Faxralı kəndi ətrafındakı yer adları (hissə 3)
- Faxralı kəndi ətrafındakı yer adları (hissə 4)
Bu yer adları faxralıların anlamında daha doğmadır və öz dillərində daha gözəl səslənir.
Faxralının görməli təbii mənzərələri
Faxralının ilk məskunlaşdığı ərazi – Haram təpəsi
Faxralının girişi – Təpələr (BVM abidəsi sağ tərəfdə yerləşir)
Faxralıya gedən asvalt yol – Gilliyin burnu
Təpələrdən Faxralıya tərəf uzanan asvalt yol
Dumaneşən
Böyük Qaradaşın uzaqdan foto görüntüsü
Böyük Qaradaşın Gözəldağla yanaşı görüntüsü
Böyük Qaradaşın arxa tərəfdən yaxından görüntüsü
Böyük Qaradaşdan Faxralı kəndinə girişin görüntüsü
Kiçik Qaradaş
Gen dərə – Süpürgəli
Kariyer – Süpürgəli
Gözəlliklər məkanı – Gözəldağ
Təhməz istiqaməti tərəfə çəkilmiş foto görüntü
Təhməzin “Daşın altı” istiqamətinə foto görüntüsü
Qoşabulaqdakı şəlalə
Təhməzdəki Göyqaya
Tənəklidəki əzəmətli Qızılqaya
Faxralıların binə yeri – Sərniyə
Sərniyə meşəsi
Qovu yolu – Kəndin arxasında əzəmətli Səngər dağı